Bruni, Leonardo

De militia

institueret civibus. Vidit enim Romulus quemadmodum neces-
saria erat militia in civitate ad vim hostium propulsandam, sic
perdifficile fore, ac fieri vix posse, ut iidem semper cives militie
onus sufferrent. Itaque rem ut necessariam in civitate retinuit
munus autem pro condicione hominum variavit ut alii alias certo
singuli tempore militarent. Quapropter et agricola cum vicissi-
tudo ac rei publice necessitas flagitabat posito aratro sumebat
arma, et artifex intermisso artificio quasi alius factus militabat. Sic
ex duobus hominum generibus tertium exprimebatur, non ipsum
perpetuum, sed tempore dumtaxat spatioque distinctum. In
expeditionem enim proficiscebatur non ut artifex sed ut miles,
rursus ad artificium redibat non ut miles sed ut artifex. Quamdiu
rei publice causa in exercitu aberat, militie privilegiis et honore
gaudebat, reversus autem domum cum militia esset finita nec
privilegiis nec honore militie fungebatur. Ita quasi fierent alii ac
tempore mutarentur, bina singuli munera per vices adimplebant.
Usque adeo autem religiosa res militia fuit ut sacramento
fieret miles, et qui miles non esset ei pugnare in hostem non
liceret. De quibus, ne forsan hesites, subiciam tibi Ciceronis
Catonisque testimonia. Quid enim maius quisquam aut certius ad
fidem tibi possit afferre? Verba Ciceronis hec sunt in librorum de
officiis primo. «

Popilius imperator tenebat provinciam, in cuius
exercitu Catonis filius tyro militabat. Sed, cum ei videretur unam
dimittere legionem, Catonis quoque filium qui in eadem legione
militabat dimisit. Sed, cum amore pugnandi in exercitu remansis-
set, Cato ad Popilium scripsit ut si eum pateretur in exercitu
remanere secundo eum obligaret militie sacramento, quia priore
amisso iure cum hostibus pugnare non poterat».

Est quoque M.

pagina successiva »

p. 668