Pontano, Giovanni Gioviano

Actius

commendatione aliquid accessionis fore». Ad Marcum Varronem:
«

etsi quid scriberem non haberem, tamen amico ad te eunti non
potui nihil dare». In primo Academicorum libro: «

Certe enim re-
centiissima quaeque sunt correcta et emendata maxime, quanquam
Antiochi magister Philo, magnus vir, ut tu existimas, ipse negaret».
Item: «

tertia deinde philosophiae pars, quae erat in ratione et in dis-
serendo sic tractabatur ab utrisque, quanquam oriretur a sensibus, ta-
men non esse iudicium veritatis in sensibus, mentem volebant rerumn
esse iudicem». Et in secundo De oratore: «

Erantque multi qui quan-
quam non ita se rem habere arbitrarentur, tamen quo facilius nos in-
censes studio dicendi a doctrina deterrerent, libenter id quod dixi de
illis oratoribus praedicarent». Item: «sese, si quam gloriam peperisse
videatur, tametsi ea non sit iniqua merces periculi, tamen ea non de-
lectari»; ad hoc Ciceronis testimonium: «etsi aliud nullum abs te
requiri certo scio». Non praetermittam tamen quae a Sallustio, Li-
vio Tacitoque mihi nunc in mentem veniunt; Sallustii enim verba
sunt haec: «

Nam vi quidem regere patriam aut parentes, quanquam
possis et delicta corrigas, tamen importunum est». Et Livii XXVI:
«

Itaque quanquam omnibus omnia deberet, praecipuum muralis coro-
nae decus esse eius qui primus murum ascendisset». Et libro XXIX:
«

Mauris inde sicuti convenerat retro ad regem remissis, quanquam
aliquanto minore spe multitudinis nec unquam tantam rem aggredi
satis auderet». Taciti autem quae sequuntur: «

Non numeraverim
inter Germaniae populos, quanquam trans Rhenum Danubiumque
consederint, eos qui decumates agros exercent». Item: «

vera statim
et incorrupta eloquentia imbuebantur et quanquam unum sequerentur,
tamen omnes eiusdem aetatis patronos in plurimis et causis et iudiciis
cognoscebant».
Tamen haec tolerabiliora; discissum dilaceratumque ab his iisdem
satis scio haud indoctum hominem, quod particulam «nedum» ac
«ne modo» praeponere sit in scribendo ausus, nec meminerunt Cice-
ronem seribentem ad Atticum nec Balbum et Oppium ad Cicero-
nem; eorum quidem alterum dixisse: «

Tu, quoniam quartana cares
et nedum morbum removisti, sed etiam gravedinem, te vegetum nobis
in Graecia siste», alteros vero: «

Nedum hominum humilium, ut nos
sumus, sed etiam timplissimorum virorum consilia ex eventu, nos
ex voluntate a plerisque probari solent», Livius quoque libro XXIX

pagina successiva »

p. 140