Valla, Lorenzo

Antidotum in Facium

respicit, frequenter aliter quam scriptum est legit: ita mens cum
utram harum prepositionum poneret cogitabat, manus ipsa in-
ter moras deliberandi posuit utranque, quod postea oculus in
trascursu lectionis non annotavit duoque tanquam unum legit.
Sed profecto stultius hec veluti crimina reprehenduntur quam
committuntur.
«

Gnave acta opera. Licet grammatice regula 'gnave' ad-
gerbium et 'ignave' dici velit, tamen 'gnaviter' et 'ignaviter',
sicut a 'firmus' 'firmiter', a 'durus, duri' 'duriter' usus tenuit,
euphonie, ut arbitror, idest aurium suavitati consulens.»
Ego vero, vir impudentissime, sic scripseram ut potius 'navata
opera' legi posset quam 'gnave acta opera', cum utrunque re-
perirem. Nam varie scripta sunt Livii

exemplaria libro primo;
quedam enim, quorum est unum quod fuit Petrarche, sic scripta
sunt: 'Execrantes nunc imperatorem, nunc gnave actam ab equi-
te operam, redeunt in castra', quedam sic: 'navatam ab equite
operam', certe nulla sic: 'gnaviter actam operam' in quem mo-
dum iste me corrigit. Neque vero attinet disputare de
'gnave' et 'ignave', 'naviter' et 'ignaviter', cum Nonius Marcel-
lus in veterum indagine de adverbiis indiscretis loquens, que
in e et in er exeunt, dicat 'humaniter', 'parciter', 'insaniter',
'ignaviter' et de hoc ultimo, tanquam minus usitato, exemplum
Lucilii afferat: tantum miror hunc non Nonium, sed novum
Marcellum conari hoc probare similibus exemplis que contra
ipsum faciunt. An non a 'firmus' fit adverbium 'firme'? Ci-
cero, Pro Archia: '

Que firme a me iudicialique consuetudine de
hominibus ingenio et communiter de ipsius studio.' Plinius ad
Ursum respondit: '

Fronto Catius graviter et firme.' Que exem-

pagina successiva »

p. 58