BIVIO: Biblioteca Virtuale On-Line
Biblia, 2 Cor » Varchi, Benedetto Lezioni sul Dante - p. 617

Varchi, Benedetto

Lezioni sul Dante e prose varie


est vera praenoscentis: Cicero ad Att. VIII: Non multo,
inquam, secus possum vaticinari: tanta malorum im-
pendet ἰλιάς
. Item de Amicitia: Agrigentium quidam
doctum quendam virum carminibus graecis vaticinatum
ferunt quae in rerum natura totoque mundo constarent,
quaeque moverentur, ea contrahere amicitiam, dissi-
pare discordiam, atque hoc quidem omnes mortales et
intelligunt et re probant.
Item de Divinat. II: Restant
duo divinandi genera, quae habere dicimur a natura
non ab arte, vaticinandi et somniandi.
Item de Divi-
nat.
I: Tragoedias loqui videor et fabulas? At ex te ipso
non commentitiam rem, sed factam, ejusdem generis
audivi: C. Coponium ad te venisse Dyrrachio.... eum-
que dixisse remigem quendam ex quinqueremi Rhodio-
rum vaticinatum madefactam iri minus triginta diebus
Graeciam sanguine:.... paucis sane post diebus ex Phar-
salica fuga venisse Labienum, qui cum interitum exer-
citum nuntiavisset, reliqua vaticinationis brevi esse
confecta.

Chi non conosce per tanti e tali esempi, oltra la
autoritą e dichiarazione di tale e tanto uomo; che va-
ticinari non significa farneticare ma indovinare ora
le cose vere, a chi crede massimamente la divinazio-
ne, ed ora le false a chi non le crede, non so io per
me quello che si possa o debba conoscere. E tuttavia a
maggiore certezza non tanto della veritą che č cestissi-
ma, quanto della malignitą di chi o crede o, se pure
nol crede, dice pure ed afferma il contrario, soggiun-
giamo, come fa il Doleto stesso, duoi fra molti degli
esempi di M. T. Dice dunque: vaticinatio, ut vatici-
nor, et de vero et de falso esse potest; cujus exem-
pla non distinguam, per se satis judicata facilia. Ci-
cero ad Att. VIII: Nam pridie quidem, quoquo modo
potueram, scripseram ipse eas literas, quarum vaticina-


pagina successiva »
 
p. 617 [II, 119]