Pico della Mirandola, Giovanni

De hominis dignitate

potest quis iudicare? Restat ut tertio loco his respon-
deam, qui numerosa propositarum rerum multitudine
offenduntur, quasi hoc eorum humeris sederet onus, et non
potius hic mihi soli, quantuscunque est labor, esset exan-
clandus. Indecens profecto hoc et morosum nimis, velle
alienae industriae modum ponere, et, ut inquit Cicero, in
ea re quae eo melior quo maior, mediocritatem desiderare.
Omnino tam grandibus ausis erat necesse me vel succumbere
vel satisfacere; si satisfacerem, non video cur quod in decem
praestare quaestionibus est laudabile, in nongentis etiam
praestitisse culpabile existimetur. Si succumberem, habebunt
ipsi, si me oderunt, unde accusarent, si amant unde excu-
sent. Quoniam in re tam gravi, tam magna, tenui ingenio,
exiguaque doctrina, adolescentem hominem defecisse, venia
potius dignum erit quam accusatione. Quin et iuxta Poetam:

si deficiant vires, audacia certe
Laus erit: in magnis et voluisse sat est.
Quod si nostra aetate multi, Gorgiam Leontinum imi-
tati, non modo de nongentis sed de omnibus etiam omnium
artium quaestionibus soliti sunt, non sine laude, proponere
disputationem, cur mihi non liceat, vel sine culpa, de multis
quidem, sed tamen certis et determinatis disputare? At
superfluum inquiunt hoc et ambitiosum. Ego vero non su-
perfluo modo, sed necessario factum hoc a me contendo,
quod et si ipsi mecum philo sophandi rationem conside-
rarent, inviti etiam fateantur plane necesse est. Qui enim
se cuipiam ex philosophorum familiis addixerunt, Thomae
videlicet aut Scoto, qui nunc plurimum in manibus, faventes,
possunt illi quidem vel in paucarum quaestionum discus-
sione suae doctrinae periculum facere. At ego ita me institui,
ut in nullius verba iuratus, me per omnes philosophiae
magistros funderem, omnes schedas excuterem, omnes fa-

pagina successiva »

p. 138