BIVIO: Biblioteca Virtuale On-Line
Indice di Opuscula theologica

Ficino, Marsilio

Opuscula theologica

Argumentum in platonicam theologiam p. 265
Ad Laurentium Medicem patriae servatorem p. 266
Tres contemplationis platonicae gradus p. 267
Contemplationis primus gradus est ascensus ad animam, angelum, Deum. Ac de divina intelligentia et amore p. 267
I Caelum est forma sine materia, ut nonnulis placet p. 267
II Forma sine quantitate magis quam sine materia potest existere p. 268
III Forma sine quantitate magis quam sine mole esse potest p. 269
IV Caelum aut est vita quaedam visibilis aut natura vitae proxima p. 269
V Differentia lucis in caelo atque elementis apud Platonicos ac Peripateticos p. 270
VI Quando purgamus lucem caelestem, primo reperimus animam, deinde angelum p. 270
VII Praestat ascendere ad substantiam, in qua virtus non sit aliud quam substantia p. 271
VIII Rationes multae quod necessarium sit esse actum purum et infinitum p. 272
IX De luce Dei ac de umbra materiae p. 274
X Quantum lux Dei supereminet superficiem intellectus, tantum Dei calor centrum penetrat voluntatis p. 275
XI Lux in elementis, caelo, anima, angelo, Deo p. 275
XII Quid caelum, anima, angelus, Deus atque de differentia visibilis lucis et invisibilis p. 276
Secundus contemplationis platonicae gradus consistit in Deo p. 277
XIII Artificium uniforme et omniforme pendet ab arte uniformi et omniformi p. 277
XIV Deus nominatur ars, ratio, substantia, natura, vita, sensus, intelligentia, certitudo p. 277
XV Deus est veritas, verorum omnium fons, causa veritatis rerum atque mentis p. 278
XVI Descriptiones Dei communes secundum Platonicos p. 278
XVII Rationes multae quod gaudium contemplantis superat sensuum voluptates p. 279
XVIII Gustus animi amaro corporis humore infectus, divinorum saporem aut nullo modo aut vix et rarissime gustat p. 280
Tertius contemplationis platonicae gradus. Cur anima in corpore difficile divina cognoscat et quod sit immortalis p. 281
XIX Primum mentis obstaculum ad lucem intelligibilium intuendam. Quia est coniuncta corpori p. 281
XX Secundum obstaculum ad intelligibile lumen. Quoniam animus ad corpus afficitur p. 282
XXI Tertium obstaculum ad intelligibile lumen. Quoniam animus vertit aciem ad corpora p. 283
XXII Ratio immortalitatis animi, quoniam intelligit incorporea sine corporis instrumento, attingit formas separatas separatque coniunctas p. 284
XXIII Ratio immortalitatis animi. Ex proportione ad formas separabiles atque ex accessu ad separatas p. 285
XXIV Radio immortalitatis animi, quia intelligit nonnihil, ad cuius intuitem proprium phantasma aliquando non est necessarium p. 286
XXV Anima in corpore secundum Platonicos procedit cognoscendo a singulis ad species, a speciebus ad ideas. Extra corpus e converso progeditur scilicet ab ideis ad species, a speciebus ad singula p. 286
XXVI Quam obscure animus in corpore tam clare extra corpus intelligit incorporea p. 287
XXVII Praestantior sensus est in phantasia quam in nervis, longe praestantior in mente quam in phantasia p. 288
Quinque sapientiae claves p. 291
Prima platonicae sapientiae clavis p. 292
[I] Elementa moventur mobiliter. Caelestes sphaerae moventur stabiliter. Animae stant mobiliter. Angeli stant stabiliter. Deus est ipse status et unitas p. 292
[II] Corpora spirituum umbrae sunt, spiritus contra sunt lumina corporum p. 293
Secunda platonicae sapientiae clavis p. 297
[I] Forma corporea dividitur et movetur ab alio. Anima rationalis non dividitur, sed ex seipsa movetur. Angelus neque dividitur, neque movetur, sed aliunde impletur. Deus est plenitudo una, simplex, immensa p. 297
Tertia platonicae sapientiae clavis p. 301
I Super sensum est intellectus. Super sensibile est intelligibile. Super mentes nostras sunt aliae mentes. Super formas corporales sunt formae incorporales p. 301
II Mens sempiterna est, quia radio desuper accepto utitur ad aeterna p. 304
III Mens Dei radio reflexo intelligit creata, recto creatorem p. 304
IV Deus omnia videt et curat p. 308
Quarta platonicae sapientiae clavis. Compendium platonicae theologiae p. 310
I Ascensus a substantia corporea ad incorpoream scilicet animas angelosque et Deum p. 310
II Primus incorporalis substantiae gradus est vita quaedam, id est, anima p. 310
III Super animas sunt angeli p. 311
IV Super mentem in anima est mens in seipsa, super illam est Deus p. 312
V Multi sunt intellectus humani, multi angelici, unicus est divinus p. 312
VI Res neque circulo confunduntur, neque ad principia plura aequalia reducuntur, neque sursum absque fine progrediuntur p. 313
VII Veritas est super mentem p. 315
VIII Veritas et bonitas idem sunt p. 316
IX Deus mentem immenso supereminet intervallo p. 316
X Deus est ipsa certitudo et ipsum gaudium p. 317
XI Ipsa certitudo vel claritas idem est atque ipsum gaudium p. 318
XII Sicut lumen non indiget oculo, sic veritas non indiget mente p. 318
XIII Summae certitudini nihil est incertum p. 319
XIV Ubi praecipuus mentium finis, ibidem est earum principium p. 320
XV Deus est claritas laetissima et laetitia clarissima p. 322
XVI Deus volendo res facit et movet potiusquam intelligendo p. 322
XVII Deus omnibus providet, praecipue mentibus, quia sunt ex eo proxime procreatae p. 323
XVIII Omnes mentes sunt individuae, separabiles a materia, sempiternae p. 325
Quinta platonicae sapientiae clavis. Quaestiones quinque de mente p. 327
Marsilius Ficinus Florentinus conphilosophis suis p. 327
I Naturalis cuiusque speciei motus, quia certo agitur ordine, ideo a certo quodam principio ad certum finem dirigi et provenire cognoscitur p. 328
II Ordinatissimus mundi motus ad certum finem providentia divina dirigitur p. 328
III Quos terminos habeat motus elementorum et plantarum atque brutorum p. 329
IV Quaestiones quinque de mentis motu p. 330
V Mentis motus certum respicit finem p. 330
VI Finis motionis intellectualis non est motus sed status p. 331
VII Mentis obiectum et finis est universum verum atque bonum p. 332
VIII Animi origo finisque est solum infinitum, verum atque bonum p. 333
IX Animus optatum finem bonumque suum quandoque consequi potest p. 334
X Mens magis quam sensus optatum finem consequi potest p. 338
XI Immortalis animus in corpore mortali semper est miser p. 339
XII Homo quam difficile extra habitum naturalem positus felicitatem sequitur, tam facile hanc in naturalem habitum restitutus assequitur p. 340
XIII Mens adepta beatitudinem numquam amittit p. 343
De raptu Pauli ad tertium caelum et animi immortalitate p. 345
Marsilius Ficinus Florentinus ad Iohannem Cavalcantem amicum unicum p. 346
Dialogus inter Paulum et animam p. 347
I Curru fidei, spei, caritatis septies in tertium ascenditur caelum. Primo quidem per virtutes civiles, purgatorias animique purgati p. 349
II Secundo in caelum itur tertium per regionem planetarum, per caelum stelliferum, per cristallinum p. 349
III Tertio tertium caelum scanditur per mundum visibilem, per mundum phantasticum, per mundum intelligibilem p. 350
IV Quarto tertium caelum petitur per spiritus irrationales, rationales, intellectuales p. 350
V Quinto ad tertium transitur caelum per tres angelicas hierarchias p. 351
VI Tenebrae lucidae, lux tenebrosa, lux mera. Novem angelorum chori p. 351
VII Dei lumen in ardore empyrei caeli refulget p. 352
VIII Sexto in tertium confugitur caelum per tres Trinitatis personas p. 353
IX Septem circa animam septenarii p. 354
X Septimo, mens tertium caelum attingit, dum considerat Deum in creaturis, creaturas in Deo, Deum in seipso p. 355
XI Trinitas Creatoris, in novem creaturarum trinitatibus reperitur p. 355
XII Definitio et divinitas animi p. 356
XIII Quod res creatae in creatore reperiuntur per rationes ideasque divinas p. 356
XIV Sicut cunctae naturales formae in una materia, sic cunctae earum rationes in uno artifice congregantur p. 356
XV Deus est infinita vitarum vita lumenque luminum p. 357
XVI Mens reperit aeternitatem suam in rationum idearumque aeternitate p. 358
XVII Immortalitatis fiducia accepta ex gradibus contemplationis quatuor p. 358
XVIII Gradus quatuor p. 358
XIX Immortalitas animi ex proportione ad immortalia p. 359
XX Mens Deum in seipso videt, ob nimium splendorem omnino videri non posse p. 360
XXI Rectius de Deo loquimur, negando et referendo quam affirmando p. 361
XXII Anima beata contenta est hoc ipso, quod bonum suum incomprehensibile sit. Neque esset contenta si comprehensibile esset p. 361
XXIII Voluntas Deo fruitur magis quam intellectus p. 362
XXIV Mens immortalitatem suam metitur in obiecto suo, quod est sine mensura p. 362
XXV Caeleste lumen lumine caelesti perspicitur, supercaeleste supercaelesti p. 363
XXVI Anima immortalitatem suam videt quando videt radium intelligentiae infundi sibi a Deo atque in Deum reflecti p. 363
XXVII Mens est Dei speculum p. 365
XXVIII Corpora sunt umbrae Dei, animae vero Dei imagines immortales p. 365
XXIX Mens, quia est divini vultus imago, Deum semper suspicere debet p. 366
XXX Deus est ipsum gaudium. Per ipsum duntaxat gaudemus, ipso solo beate gaudemus p. 367
Quid sit lumen p. 369
Ad Phoebum venetum clarissimum oratorem p. 370
I Quisque sensus attingit obiectum solum sibi conveniens p. 371
II Descriptio luminis visibilis p. 371
III Nihil clarius quam lumen ac Deus, nihil obscurius p. 372
IV Lux intelligibilis est intelligibilium causa, visibilis visibilium p. 372
V Lumen visibile, rationale, intelligibile, divinum p. 373
VI Ad numinum gaudium caelestes ipsorum oculi rident, splendore motuque gestiunt p. 374
VII Risus caeli ex numinum gaudio proficiscens, id est lumen, omnia fovent atque delectat p. 375
VIII Aliud lumen est, aliud calor, atque lumen antecedit calorem p. 375
IX Lumen est quasi spiritale quoddam, et spiritus sunt lumina quaedam p. 376
X Lumen in Deo, in angelo, in ratione, in spiritu, in corpore p. 376
XI Lumen est umbra Dei. Deus est lumen luminis p. 377