Ficino, Marsilio

Platonica Theologia de immortalitate animorum

[Tomo I]	p. 1
Marsilii Ficini Florentini prohemium in Platonicam Theologiam de animorum immortalitate ad Laurentium Medicem virum Magnanimum	p. 1
Liber Primus	p. 4
Caput I. Si animus non esset immortalis, nullum animal esset infelicius homine	p. 4
Caput II. Corpus natura sua nihil agit	p. 6
Caput III. Extat forma individua supra formam divisam in corpore, id est anima	p. 10
Caput IV. Anima rationalis per substantiam immobilis est; per operationem est mobilis; per virtutem est partim immobilis, partim mobilis	p. 22
Caput V. Super animam mobilem est immobilis angelus	p. 24
Caput VI. Super angelum est Deus, quoniam anima est mobilis multitudo, angelus multitudo immobilis, deus immobilis unitas	p. 33
Liber Secundus	p. 39
Caput I. Unitas, veritas, bonitas idem sunt, et super ea nihil est	p. 39
Caput II. Non sunt dii plures inter se aequales	p. 41
Caput III. Non sunt dii plures, alius super alium sine fine	p. 46
Caput IV. Dei virtus est infinita	p. 48
Caput V. Deus est semper	p. 50
Caput VI. Deus est ubique	p. 51
Caput VII. Deus omnia agit et servat, et in omnibus omnia operatur	p. 57
Caput VIII. Deus agit per suum esse quicquid agit	p. 63
Caput IX. Deus intelligit seipsum primo, ac etiam singula	p. 64
Caput X. Deus intelligit infinita	p. 69
Caput XI. Deus voluntatem habet, perque illam extra se efficit omnia	p. 71
Caput XII. Voluntas Dei necessaria simul et libera est, et agit libere	p. 78
Caput XIII. Deus amat et providet	p. 84
Liber Tertius	p. 94
Caput I. Descensus per quinque gradus fit, per quos est factus ascensus. Qui gradus invicem congrue comparantur	p. 94
Caput II. Anima est medius rerum gradus atque omnes gradus tam superiores quam inferiores connectit in unum, dum ipsa et ad superos ascendit et descendit ad inferos	p. 103
Liber Quartus	p. 110
Caput I. Tres sunt animarum rationalium gradus. In primo est anima mundi, in secundo animae sphaerarum, in tertio animae animalium quae in sphaeris singulis continentur	p. 110
Caput II. Animae sphaerarum movent sphaeras per legem fatalem, et movent in circulum, quia ipsae sunt circuli	p. 132
Liber Quintus	p. 140
Caput I. Omnis rationalis anima est immortalis. Prima ratio. Quia per se movetur et in circulum	p. 140
Caput II. Secunda ratio. Quia stat per substantiam	p. 141
Caput III. Tertia ratio. Quia haeret divinis	p. 142
Caput IV. Quarta ratio. Quia materiae dominatur	p. 142
Caput V. Quinta ratio. Quia est a materia libera	p. 147
Caput VI. Sexta ratio. Quia est individua	p. 150
Caput VII. Septima ratio. Quia esse suum habet in sua essentia	p. 151
Caput VIII. Octava ratio. Quia esse proprium habet et numquam a sua forma discedit	p. 153
Caput IX. Nona ratio. Quia sibi per se convenit esse	p. 157
Caput X. Decima ratio. Quia per se refertur ad Deum	p. 160
Caput XI. Undecima ratio. Quia non componitur ex aliqua potentia in quam possit resolvi	p. 162
Caput XII. Duodecima ratio. Quia non habet in se potentiam ad non esse	p. 165
Caput XIII. Decimatertia ratio. Quia esse a Deo accipit sine medio	p. 169
Caput XIV. Quartadecima ratio. Quia est per se vita	p. 175
Caput XV. Quintadecima ratio. Quia vita est praestantior corpore	p. 180
Liber Sextus	p. 189
Caput I. Reductio opinionum de anima in quinque capita	p. 189
Caput II. Plebei philosophi non ratione aliqua persuasi, sed prava decepti consuetudine corporalem animam posuerunt	p. 191
Caput III. Anima non est corpus aut forma divisa in corpore, ut ostenditur per virtutem animae naturalem	p. 204
Caput IV. Prima ratio. Quia anima est principium nutriendi et quomodocumque aliter operandi	p. 205
Caput V. Secunda ratio. Neque corpus animatum est anima neque inanimatum	p. 206
Caput VI. Tertia ratio. Neque crassum corpus est, neque subtile	p. 208
Caput VII. Quarta ratio. Corpus ex materia et forma componitur	p. 209
Caput VIII. Quinta ratio. Corpus natura sua dispersum est	p. 211
Caput IX. Sexta ratio. Duo corpora non sunt in eodem loco	p. 212
Caput X. Septima ratio. Corpus non est simul totum in pluribus	p. 214
Caput XI. Octava ratio. Anima est vita aut fons vitae	p. 215
Caput XII. Nona ratio. Corpus seipsunt non movet	p. 217
Caput XIII. Decima ratio. Anima non crescit ad corporis huius augmentum	p. 225
Liber Septimus	p. 229
Caput I. Anima non est corpus aut forma divisa in corpore, aut talis formae punctum aliquod, sed est forma in qualibet parte corporis tota, ut ostenditur per potentiam sentiendi. Prima ratio. Corpus non capit imagines aptas ad sensum	p. 229
Caput II. Secunda ratio. Oportet quinque sensus ad unum centrum conduci	p. 231
Caput III. Tertia ratio. Quo angustior sensus est eo est perspicacior	p. 233
Caput IV. Quarta ratio. Si sensus dividuus sit, in eo imago sensibilis dividetur	p. 234
Caput V. Quinta ratio. Anima sentit ubique tota	p. 236
Caput VI. Sexta ratio. Anima non necessario patitur sentiendo	p. 240
Caput VII. Septima ratio. Rationes propriae per naturalem et sensitivam animae vim, quod anima non sit forma dividua, quia qualitatis opus unum est	p. 242
Caput VIII. Octava ratio. Complexio agit per vim qualitatum	p. 243
Caput IX. Nona ratio. Complexio est accidentalis forma	p. 244
Caput X. Decima ratio. Harmonia complexionis nihil agit in corpus	p. 245
Caput XI. Undecima ratio. In omni corpore composito est harmonia	p. 246
Caput XII. Duodecima ratio. Harmonia intelligitur aut compositio ipsa membrorum, aut aliqua compositionis ratio	p. 247
Caput XIII. Decimatertia ratio. Harmonia humorum nihil capit absque materia	p. 248
Caput XIV. Decimaquarta ratio. Quae magis concinit, magis est harmonia	p. 249
Caput XV. Decimaquinta ratio. Harmonia nihil admittit dissonum	p. 250
Liber Octavus	p. 251
Caput I. Anima est forma individua ubique tota, et nullam trahit originem a materia, ideoque immortalis est, ut ostenditur per intelligendi virtutem. Prima ratio. Animus per quatuor gradus ascendit ad spiritum	p. 251
Caput II. Secunda ratio. Anima alitur veritate	p. 256
Caput III. Tertia ratio. Virtus animae, quia indivisibilis est, corporis qualitas esse nequit	p. 262
Caput IV. Quarta ratio. Species conceptioque intelligibilis suscipi non potest a corpore	p. 266
Caput V. Quinta ratio. Si mens est corpus tangendo intelligit et currendo	p. 277
Caput VI. Sexta ratio. Intellectus accipit secundum se totum quicquid capit; quod non faciet, si fuerit corporalis	p. 279
Caput VII. Septima ratio. Intellectus accipiendo rerum formas non amittit suam, corpora contra	p. 280
Caput VIII. Octava ratio. Forma est in mente universalis: talis in corpore esse non potest	p. 281
Caput IX. Nona ratio. Mentes se invicem complectuntur; corpora nequaquam	p. 282
Caput X. Decima ratio. Mens per omnia corpora operatur, et supra corpora	p. 283
Caput XI. Undecima ratio. Mens statu proficit, corpus motu	p. 286
Caput XII. Duodecima ratio. Quae in materia sunt contraria non sunt in mente contraria	p. 286
Caput XIII. Decimatertia ratio. Mens accipiendo formas non mutatur	p. 287
Caput XIV. Decimaquarta ratio. Operatio corporis tendit ad rem compositam; mentis ad simplicia	p. 289
Caput XV. Decimaquinta ratio. Actio mentis finitur in actione, actio corporis in corpore	p. 290
Caput XVI. Decimasexta ratio. Forma corporalis non habet vim infinitam, mens habet	p. 294
[Tomo II]	p. 299
Liber Nonus	p. 299
Caput I. Probatur per rationalem virtutem, animam non modo esse formam individuam, verumetiam a corpore non pendere ut evidentius immortalitas demonstretur. Prima ratio. Quia mens reflectitur in seipsam	p. 299
Caput II. Secunda ratio. Mens quo magis separatur a corpore, eo melius se habet	p. 301
Caput III. Tertia ratio. Mens repugnat corpori	p. 303
Caput IV. Quarta ratio. Anima libere operatur	p. 309
Caput V. Quinta ratio. Mens absque corpore operatur	p. 321
Caput VI. Sexta ratio. Anima convenit partim cum divinis, partim vero cum brutis	p. 335
Caput VII. Obiectio Epicureorum et responsio. De rerum temperatione	p. 338
Liber Decimus	p. 342
Caput I. Prima ratio. Sicut ultimum in ordine corporum est incorruptibile, sic et ultimum in ordine mentium	p. 342
Caput II. Obiectio Epicuri et responsio. De rerum serie	p. 345
Caput III. Secunda ratio. Sicut in rebus naturalibus fit resolutio ad primam materiam immortalem, sic ad formam ultimam immortalem	p. 353
Caput IV. Obiectio Epicuri et responsio. De formis Deo simillimis	p. 359
Caput V. Responsio planior de formarum gradibus	p. 362
Caput VI. Obiectio Lucretii et responsio. Quod mens potest absque corpore operari	p. 367
Caput VII. Obiectio Epicuri et responsio. Quod Deus non facit mentem nisi ex seipso et per seipsum	p. 371
Caput VIII. Obiectio Panaetii et responsio. Quod anima sine medio est ex Deo	p. 374
Caput IX. Tertia ratio. Quale est obiectum, talis est potentia	p. 380
Liber Undecimus	p. 382
Caput I. Prima ratio. Mens unitur obiecto perpetuo et species suscipit absolutas rationesque sempiternas	p. 382
Caput II. Obiectio Epicureorum et responsio. De unione mentis cum speciebus absolutis et rationibus sempiternis	p. 384
Caput III. Obiectio Epicuri et responsio. Quod species innatae sunt menti	p. 388
Caput IV. Confirmatio superiorum atque insuper de ideis	p. 401
Caput V. Confirmatio superiorum per signa	p. 417
Caput VI. Ratio secunda. Mens est subiectum veritatis aeternae	p. 425
Caput VII. Obiectio Scepticorum et responsio. Quod aliquid certum sciatur	p. 436
Caput VIII. Obiectio Peripateticorum et responsio. Quod veritas animum familiariter habitat	p. 438
Liber Duodecimus	p. 441
Caput I. Rationes multae et signa. Quod mens humana intelligendo mente divina formatur	p. 441
Caput II. Quaestio prima. De ascensu ad Deum, quomodo mens in divinam elevatur ideam	p. 449
Caput III. Quaestio secunda. Quam ob causam in eo statu Deum nos videre nequaquam animadvertimus	p. 451
Caput IV. Quaestio tertia. Quo pacto Deus nobis intelligentiam infundit assidue	p. 457
Caput V. Confirmatio superioris rationis. Prima, per visum	p. 465
Caput VI. Secunda confirmatio. Per auditum secundum Augustinum	p. 472
Caput VII. Tertia confirmatio. Per mentem secundum Augustinum	p. 478
Liber Tertiusdecismus	p. 487
Caput I. Quantum anima corpori dominatur, a multis ostenditur signis, ac primum ab affectibus phantasiae	p. 487
Caput II. Signum secundum. Ab affectibus rationis. De Philosophis	p. 492
De Philosophis	p. 492
De Poetis	p. 494
De Sacerdotibus	p. 495
De Fatidicis et Prophetis	p. 496
Septem vacationis genera	p. 505
Caput III. Tertium signum. Ab artium et gubernationis industria	p. 514
Caput IV. Quartum signum. Ab effectu miraculorum	p. 520
Caput V. Quaestiones sex de miraculis et solutiones	p. 532
Liber Quartusdecismus	p. 537
Caput I. Quod anima nitatur Deus fieri, ostendimus signis duodecim secundum duodecim Dei dotes	p. 537
Caput II. Quintum immortalitatis signum ab eo quod anima petit primum verum et primum bonum	p. 541
Caput III. Sextum signum. Quia animus conatur omnia fieri	p. 547
Caput IV. Septimum signum et octavum. Quoniam animus conatur facere omnia atque item omnia superare	p. 551
Caput V. Nonum signum et decimum. Quod homo affectat ubique esse atque item esse semper	p. 552
Caput VI. Signum XI, XII, XIII, XIV: Quod cupimus quatuor Dei virtutes assequi	p. 557
Caput VII. Decimumquintum signum: Quod animus summam expetit opulentiam et voluptatem	p. 560
Caput VIII. Decimumsextum signum: Quod colimus nos ipsos ac Deum	p. 564
Caput IX. Religionem esse humani generi maxime omnium propriam et veridicam	p. 570
Caput X. Tres obiectiones Lucretianorum et solutiones	p. 574
[Tomo III]	p. 588
Liber Quintus decimus	p. 588
Caput I. Sequuntur quaestiones quinque de anima. Prima: Utrum sit unus cunctorum hominum intellectus? Quod non	p. 588
Caput II. Confutatio Averrois. Quod mens sit forma corporis, patet primum ex ordine naturae	p. 596
Caput III. Quomodo mens propinquat corpori	p. 608
Caput IV. Quomodo mens adsit corpori	p. 609
Caput V. Quomodo mens insit corpori	p. 613
Caput VI. Quod mens sit forma corporis, patet ex opinionibus actionibusque humanis. Ratio prima. Quia homo est animal rationale	p. 618
Caput VII. Ratio secunda. Quia homo intelligit	p. 620
Caput VIII. Ratio tertia. Quia homo libere seipsum movet	p. 627
Caput IX. Ratio quarta. Quia vires animae se vicissim tum impediunt, tum movent	p. 631
Caput X. Quinta ratio. Quia separata mens non indiget phantasia	p. 634
Caput XI. Ratio sexta. Quia intellectus uterque est virtus in anima	p. 639
Caput XII. Solutio rationum averroicarum de mente separata	p. 645
Caput XIII. Solutio rationum averroicarum. De mente unica	p. 651
Caput XIV. Signa quod non sit mens una tantum	p. 656
Caput XV. Rationes, quod non sit mens una. Prima. Quia septem inde contingunt superflua	p. 658
Caput XVI. Secunda. Quia mens species servat ac iamdiu plena omnium debet esse	p. 660
Caput XVII. Tertia. Quia quotiens duo rem eamdem intelligunt, totiens omnino sequuntur absurda	p. 668
Caput XVIII. Quarta. Quia vel eadem esset multorum hominum scientia, vel superfluae qualitates in eodem	p. 675
Caput XIX. Quinta ratio. Quia contradictoria in eodem essent	p. 679
Liber Sextus decimus	p. 685
Caput I. Sequitur secunda quaestio. Cur animi terrenis corporibus sint inclusi?	p. 685
Caput II. Ratio secunda. Ut formae singulares cum universalibus formis concilientur	p. 696
Caput III. Ratio tertia. Ut tam radius divinus quam eius formulae reflectantur in Deum	p. 697
Caput IV. Quarta ratio. Ut anima fiat beatior	p. 699
Caput V. Quinta ratio. Ut vires animae inferiores ad effectum progrediantur	p. 700
Caput VI. Ratio sexta. Ut mundus ornetur, colatur Deus	p. 705
Caput VII. Tertia quaestio. Quam ob causare animi, si divini sunt, perturbationibus afficiuntur?	p. 711
Caput VIII. Quarta quaestio. Quare animi a corporibus inviti discedunt	p. 722
Liber Septimus decimus	p. 728
Caput I. Quinta quaestio. Qualis sit animae status antequam ad corpus accedat; qualis etiam post discessum	p. 728
Caput II. Expositio Platonis de anima secundum duas Academias ultimas. De compositione animae	p. 729
Caput III. Species et circuitus animarum secundum duas similiter Academias ultimas	p. 738
Caput IV. Quod Plato rectius exponatur more Academiarum quatuor praecedentium, praesertim primae et quartae	p. 745
Liber Duodevicesimus	p. 755
Caput I. Quod Plato non prohibet fidem adhibere theologiae Hebraeorum, Christianorum Arabumque communi, scilicet mundum fuisse creatum	p. 755
Caput II. Angelos et animos non semper fuisse	p. 763
Caput III. Animae creantur quotidie	p. 765
Caput IV. Unde anima descendit in corpus?	p. 772
Caput V. Qua parte caeli animae creantur quave descendunt	p. 776
Caput VI. Quando infunditur anima corpori et quo, dum in corpore vivit, ducitur?	p. 778
Caput VII. Qua parte corporis anima ingreditur, qua egreditur et quo duce progreditur?	p. 779
Caput VIII	p. 780
1. De statu animae purae, praecipue secundum Platonicos	p. 780
2. Novem gradus in patria	p. 787
3. De statu animae purae, praecipue secundum Christianos theologos	p. 789
4. Quo pacto mens Deo coniungitur	p. 791
5. Omnes mentium species possunt coniungi Deo	p. 793
6. Diversi in patria gradus et quod omnes omnia creata vident	p. 795
7. Status animae apud Deum immobilis	p. 797
8. Singuli in Deo contenti	p. 799
Caput IX. De corporibus beatorum	p. 800
Caput X	p. 807
1. Status animae impurae	p. 807
2. De medio animorum statu, praecipue secundum Philosophos	p. 818
Conclusio	p. 823